Τοξικά από τα Σκόπια, απειλή για τον Αξιό
Με εκτεταμένη ρύπανση κινδυνεύει το ποτάμι αλλά και ο Θερμαϊκός από 180-200 τόνους θειϊκού οξέoς, που είναι έτοιμοι να διαρρεύσουν στο ποτάμι από παλιό ντεπόζιτο που έχει ρωγμές σε μεταλλουργία της πόλης Βέλες
«E» 21/11
Να μεταφέρει τη μεγάλη ποσότητα θειικού οξέος, που υπολογίζεται σε 180 με 200 τόνους και είναι αποθηκευμένη σε παλιά δεξαμενή μεταλλουργίας στο Βέλες της πΓΔΜ, στην οποία έχουν προκληθεί ρωγμές, απειλώντας με εκτεταμένη ρύπανση τον Αξιό, υποσχέθηκε χτες η κυβέρνηση της γειτονικής χώρας, μετά τις καταγγελίες και τη δημοσιότητα που δόθηκε στο θέμα.
Επίσης, αργά χτες αναμενόταν στο Βέλες ο υπουργός Περιβάλλοντος της πΓΔΜ για να συμμετάσχει σε σύσκεψη με τοπικούς παράγοντες για το θέμα αυτό.
Η μεταλλουργία ΜΗΚ Zletovo, βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από την πόλη του Βέλες, δίπλα σε κατοικημένη περιοχή και περίπου 80 χιλιόμετρα από τα σύνορα Ελλάδας - πΓΔΜ και παρήγαγε μόλυβδο, ψευδάργυρο, κάδμιο, σκωρία χαλκού, βισμούθιο καθώς και θειικό οξύ...
Ηταν η μεγαλύτερη της πΓΔΜ, με 1.100 εργαζόμενους και εδώ και τρία χρόνια έχει κλείσει, ενώ η μεγάλη ποσότητα του θειικού οξέος παρέμεινε αποθηκευμένη σε ένα σιλό-δεξαμενή, που λόγω έλλειψης συντήρησης και απαραίτητων κονδυλίων έχει μετατραπεί σε μία επικίνδυνη βόμβα για το περιβάλλον.
Το θέμα έφεραν στην επιφάνεια πρώην εργαζόμενοι της βιομηχανίας αλλά και οικολογικές οργανώσεις της περιοχής, καταγγελίες των οποίων φιλοξενήθηκαν στα ΜΜΕ των Σκοπίων.
Μιλώντας στο «Εθνος» ο πρόεδρος της οικολογικής οργάνωσης «Vila Ζora», Ν. Ζόριτς, εξέφρασε την έντονη ανησυχία που υπάρχει μετά τη διαπίστωση πριν από περίπου έναν μήνα ότι στη δεξαμενή εντοπίσθηκαν επικίνδυνες ρωγμές και είναι ζήτημα χρόνου να υπάρξει ένα μεγάλο οικολογικό επεισόδιο.
«Ενα τέτοιο ενδεχόμενο θα σημάνει μεγάλη οικολογική καταστροφή για τον ποταμό Βάρνταρ (Αξιός), αφού εκεί καταλήγουν τα λύματα της μεταλλουργίας, ενώ η περιβαλλοντική επιβάρυνση θα φτάσει μέχρι τον Θερμαϊκό στον οποίο εκβάλλει», όπως είπε.
Μάλιστα ο Ν. Ζόριτς κατήγγειλε ότι από τι 1973 που άρχισε να λειτουργεί η μεταλλουργία της Τοπίλνιτσα, υπήρξε η πιο ρυπογόνος της χώρας και ότι εδώ και πάνω από δεκαπέντε χρόνια κάνουν συντονισμένο αγώνα για να περιορίσουν τις μεγάλες επιπτώσεις της στο περιβάλλον.
Μέχρι πρόσφατα που λειτουργούσε η βιομηχανία εξέπεμπε περί τους 11 τόνους διοξειδίου του θείου τον χρόνο στην ατμόσφαιρα, ενώ τα στερεά απόβλητα που περιείχαν βαρέα μέταλλα, ανάμεσά τους και τοξικά, ξεπερνούσαν τους 800 τόνους.
Στην ΜΗΚ Zletovo καταλογιζόταν ότι ευθυνόταν με τις εκπομπές της για την αυξημένη θνησιμότητα από ασθένειες του αναπνευστικού, καρκίνο του πνεύμονα, αναιμίες και παθήσεις των νεφρών, στους κατοίκους της περιοχής.
Ο Ν. Ζόριτς ανέφερε επίσης ότι στην περιοχή του Βέλες και δίπλα στον Αξιό λειτουργούν οι πιο ρυπογόνες βιομηχανίες της χώρας
Για τον κίνδυνο που υπάρχει, οι οικολογικές οργανώσεις της πΓΔΜ ενημέρωσαν και την Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης και, όπως δήλωσε στο «Εθνος» ο εκπρόσωπός της, Μιχάλης Τρεμόπουλος, και στο παρελθόν είχαν υπάρξει μεγάλα επεισόδια ρύπανσης στην περιοχή.
Οπως είπε, σήμερα ο Αξιός ρυπαίνεται από χημικά απόβλητα εργοστασίων και δέχεται ανεξέλεγκτα τα αστικά λύματα της πόλης των Σκοπίων και άλλων περίπου 13 μικρότερων που βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού.
Υπάρχουν ακόμη και οι παραπόταμοι του Αξιού που φέρνουν ρύπανση με διάφορες επικίνδυνες ουσίες, οξέα, ενώσεις χρωμίου κ.ά. από βυρσοδεψεία αλλά και από σφαγεία, χοιροστάσια κ.λπ.
Στην περιοχή του Βέλες, που είναι η πιο προβληματική της πΓΔΜ, τα νερά του Αξιού μπαίνουν στην τέταρτη (IV) κατηγορία (που σημαίνει ότι επιτρέπεται η χρήση τους μόνο στη βιομηχανία) και στην έξοδο από την περιοχή το νερό ξεφεύγει από κάθε κατηγορία μέτρησης.
Σ' αυτή την περιοχή έχουμε την είσοδο νερών στον Αξιό από δύο μεγάλους παραποτάμους του, τον Μπάμπουνα και τον ποταμό Τόπολκα, στον οποίο ρίχνουν τα απόβλητά τους αρκετές βιομηχανίες: «ΝΟΚΑΤΕΞ» (κλωστοϋφαντουργία), «ΒΕΛΠΟΡΤΣ» (βιομηχανία πορσελάνης), «ΜΑΚΠΕΤΡΟΛ» (εταιρεία επεξεργασίας και εμπορίας πετρελαιοειδών), «ΠΡΕΒΕΛΕΤΣ» (βιομηχανία παραγωγής ασβέστη), αρκετές μονάδες εκτροφής χοίρων και βοοειδών αλλά και όλα τα αστικά λύματα της περιοχής.
ΡυπαντέςΣτην ίδια την πόλη του Βέλες οι ρυπαντές του Αξιού εκτός της «ΜΗΚ Ζletovo», όπου έχει δημιουργηθεί το πρόβλημα με το επικίνδυνο θειικό οξύ, είναι η βιομηχανία παραγωγής λαδιού «Μπλάγκοϊ Γκιόρεβ», η βιομηχανία παραγωγής νημάτων «Βέτεξ», η βιομηχανία παραγωγής δερμάτων «Δίκο Μίτρεβ», η μεγάλη μεταφορική εταιρεία «Τρανς Βέλες», όπως επίσης κατά μήκος του ποταμού υπάρχουν πάρα πολλά συνεργεία επισκευών αυτοκινήτων, τα μεγάλα σφαγεία «Λόζαρ», η μεγάλη χημική βιομηχανία παραγωγής λιπασμάτων «ΧΙΒ» και όλα τα αστικά απόβλητα της περιοχής.
«Ο ποταμός Αξιός/Vardar είναι ζωτικής σημασίας για τις δύο χώρες, γι αυτό και δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο. Ο Αξιός συνεχίζει να ρυπαίνεται και να υποβαθμίζεται και από τις δύο πλευρές των συνόρων και οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού τη ρύπανση και την καταστροφή», είπε προσθέτοντας ότι το πρόβλημα της ρύπανσης του Αξιού πρέπει να αντιμετωπιστεί από κοινού ως ευρωπαϊκό πρόβλημα με την ένταξη σε ανάλογα προγράμματα.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
