23/8/2021 Αξιοθέατα - Αξιός ποταμός

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ - Ο Αξιός ποταμός

Ο ποταμός Αξιός με συνολικό μήκος 380 χλμ είναι από τους μεγαλύτερους ποταμούς των Βαλκανίων (δεύτερος μεγαλύτερος μετά τον Έβρο). Πηγάζει στο όρος Σάρος του Κοσσυφοπέδιου (σύνορα Σερβίας ΠΓΔΜ) και αφού διασχίσει την κοιλάδα των Σκοπίων και την Κεντρική Μακεδονία, εκβάλλει στο Θερμαϊκό κόλπο. Τα τελευταία 75 χλμ της κοίτης του διασχίζουν ελληνικό έδαφος. Η περιοχή του Δέλτα Αξιού ανήκει στους Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με το σχετικό φυλλάδιο: «Υγρότοποι – μια πολύτιμη εθνική κληρονομιά» του Υπουργείου Γεωργίας – Αθήνα 2004.

Πηγή φωτογραφίας: Θεόδωρος Π. Μποράκης

Ο Αξιός ποταμός (από τη γέφυρα στη διαδρομή Ευζώνων - Πλαγίων)

Πηγή φωτογραφίας: Θοδωρής Π. Μποράκης.

Οι όχθες του ποταμού περιβάλλονται από δάση με λεύκες, οξιές και πλατάνια, ενώ όσο πλησιάζουμε στις εκβολές κυριαρχούν τα αλμυρίκια και οι θάμνοι. Στο δέλτα του Αξιού εκτρέφονται περίπου 60 νεροβούβαλοι και 50 περίπου άλογα ζουν ελεύθερα στην περιοχή. Τα δάση του Αξιού φιλοξενούν λύκους, τσακάλια, αγριόγατες, βίδρες κ.α. Σύμφωνα με άρθρο του περιοδικού ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ τχ.8, που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο, στον Αξιό έχουν παρατηρηθεί 36 είδη ψαριών. Από αυτά τα 33 είναι αυτόχθονα και τα τρία εισαχθέντα. Η ύπαρξη κάποιων ευαίσθητων στην ρύπανση ψαριών δείχνει, πως ο υγρότοπος είναι ακόμα σε καλή κατάσταση. Τα είδη αυτά είναι το Μυλονάκι (Silurus glanis), το Περκί (Perka fluriatilis), ο Μουστακάς (Gobio uranoscopus elimeus), και η Βελονίτσα (Cobitis vardarensis). Στον Αξιό όμως ζει και ένα ενδημικό είδος, το Μαυροτσιρόνι (Rutilus macedonicus). Τέλος υπάρχουν και κάποια άλλα, όπως το Αγγαθερό και ο Μουστακάς που απειλούνται με εξαφάνιση.

Τα αξιοθέατα της περιοχής του Αξιού ποταμού μπορεί να θαυμάσει κανείς ταξιδεύοντας με το τρένο. Ακόμη, μετά το χωριό Δογάνης, εκεί που τελειώνει ο κάμπος και τη θέση του δίπλα στο ποτάμι παίρνουν οι ορεινοί όγκοι, πλάι στη σιδηροδρομική γραμμή, αρχίζει χωματόδρομος κατά μήκος της δυτικής όχθης του Αξιού που φτάνει μέχρι τη μέση της σιδηροδρομικής διαδρομής Ειδομένης Αξιούπολης και είναι προσβάσιμος σε «οχήματα εκτός δρόμου».

Ο Αξιός ποταμός στην περιοχή Αγίου Παντελεήμονα (Στο χωριό Μικρόδασος).

Πηγή φωτογραφίας: Θοδωρής Π. Μποράκης.

Στην ανατολική όχθη του Αξιού, κοντά στο χωριό Μικρόδασος, υπάρχει το ξωκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα σε μια τοποθεσία μεγάλου φυσικού κάλλους, όπου καταλήγει το μονοπάτι του Αξιού που ξεκινά από το Πολύκαστρο.

Το μονοπάτι 12 χλμ στο ρου του Αξιού, που η ιστοσελίδα exnet, αναφέρει σχετικά, αφορά την πανέμορφη διαδρομή του Αξιού ποταμού, από το παλιό υδραγωγείο του Πολυκάστρου μέχρι την τοποθεσία του Αγ. Παντελεήμονα Μικροδάσους, δηλαδή ολόκληρη την περιοχή που έμεινε με την ονομασία "Τα στενά της Τσιγγάνας". Τη διαδρομή αυτή έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής, περπατώντας δίπλα στο ποτάμι, μέσα σε μια όαση πρασίνου, στο μονοπάτι που κατασκεύασε ο Δήμος Πολυκάστρου στο Ρου του Αξιού, στην ανατολική του όχθη. Το δυσκολότερο τμήμα του μονοπατιού, μήκους 2,5 χιλιομέτρων. Έχει ήδη κατασκευασθεί, ξεκινώντας από τον Αγ. Παντελεήμονα Μικροδάσους. Το τμήμα αυτό κατασκευάστηκε το έτος 2008.

Τις τελευταίες δεκαετίες το ποτάμι έχει μολυνθεί από αστικά και βιομηχανικά απόβλητα, τις συνέπειες αυτής της ρύπανσης πληρώνουν η χλωρίδα κι η πανίδα της παραποτάμιας περιοχής αλλά και του Θερμαϊκού κόλπου. Στην ιστοσελίδα της wwf, αναγράφεται σχετικά με τη ρύπανση του Αξιού ποταμού: Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες ο ποταμός ρυπαίνεται από χημικά απόβλητα εργοστασίων κυρίως στις περιοχές Gostivar και Tetοvo και δέχεται ανεξέλεγκτα τα αστικά λύματα της πόλης των Σκοπίων και άλλων περίπου 12 μικρότερων. Υπάρχουν ακόμη και παραπόταμοι του Αξιού/Βαρδάρη που έρχονται από το Prilep και τη Bitola (Μοναστήρι) φέρνοντας ρύπανση με διάφορες επικίνδυνες ουσίες, οξέα, ενώσεις χρωμίου κ.ά. από βυρσοδεψεία, αλλά και από σφαγεία, χοιροστάσια κ.λπ. Στο Veles υπάρχουν δύο εργοστάσια μολύβδου και ψευδαργύρου και εργοστάσιο φωσφορικών λιπασμάτων με επανειλημμένες διαρροές υδροφθορικού οξέος, που φθάνουν μέχρι το Θερμαϊκό Κόλπο.

Τέλος για τις παραποτάμιες διαδρομές στην περιοχή του Δέλτα του Αξιού ποταμού υπάρχουν πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα.

Πηγή: http://plagia-paionias.blogspot.com/2011/08/blog-post_08.html

20/1/2020 Φωτογραφίες: Ασφυκτιά ο Αξιός από τις προσχωματικές νησίδες - Μεγάλος κίνδυνος πλημμυρών

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΣΦΥΚΤΙΑ Ο ΑΞΙΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΣΧΩΜΑΤΙΚΕΣ ΝΗΣΙΔΕΣ, ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020

του Νίκου Αβουκάτου

Οδοιπορικό στον Αξιό ποταμό, που αποκαλύπτει τη σοβαρότητα της κατάστασης με τις προσχωματικές νησίδες που έχουν δημιουργηθεί, έκανε η Greenagenda.gr. Οι τοπικές αρχές του δήμου Δέλτα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου διότι σε ενδεχόμενη εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων βορειότερα του ποταμού, τα νερά της βροχής θα συναντήσουν αρκετά εμπόδια στη ροή τους προς τη θάλασσα. Το αποτέλεσμα θα είναι να προκληθούν σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα σε Κύμινα και Χαλάστρα.

Ο Φάνης Αλμπάνης, αντιδήμαρχος Τοπικής Οικονομίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, τονίζει στη Greenagenda.gr ότι «εδώ και πολλά χρόνια έχουν σχηματιστεί μεγάλες νησίδες εξαιτίας των φερτών υλών. Η κατάσταση πλέον είναι αρκετά σοβαρή, το ποτάμι βρίσκεται στο χειρότερο σημείο των τελευταίων 20 ετών. Σε μια ενδεχομένη σφοδρή βροχόπτωση περιμένουμε να έχουμε σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα, για αυτό κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Ο Αξιός έχει κλείσει από τις προσχώσεις».

Επιπλέον, ο κ. Αλμπάνης υπογραμμίζει την έντονη ανησυχία του για τον εάν θα αντέξουν τα αναχώματα. «Δεν φοβόμαστε μόνο για τις νησίδες που έχουν σχηματιστεί αλλά και για την αντοχή των αναχωμάτων από τον τεράστιο όγκο του νερού. Αυτά θα πιεστούν αρκετά αφού το νερό δεν θα παροχετευτεί στη θάλασσα».

Ο δημοτικός σύμβουλος Πέτρος Καστελιάνος έζησε τις καταστροφικές πλημμύρες του 1978 και του 1988, όπως ανέφερε συμμετείχε στις προσπάθειες να μη σπάσουν τα αναχώματα και πλημμυρίσουν τα Κύμινα. «Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Πρέπει να προλάβουμε πριν γίνει το κακό και συμβούν τα χειρότερα. Σήμερα ο Αξιός ποταμός βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση που μπορώ να φανταστώ», επισημαίνει.

Οι εκβολές του Αξιού ήταν παλιότερα 10 χλμ. βορειοανατολικότερα από τη σημερινή τους θέση, κοντά στις εκβολές του ποταμού Γαλλικού, στο δυτικό στόμιο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Έτσι οι εκβολές του μετατοπίστηκαν από το στόμιο του λιμανιού στο στόμιο του κόλπου της Θεσσαλονίκης, κοντά στις εκβολές του ποταμού Λουδία. Το τεχνητό έργο της εκτροπής του Αξιού ξεκίνησε το 1928 και ολοκληρώθηκε 1934 εξαιτίας του κίνδυνου να κλείσει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από προσχώσεις.

«Ήταν σημαντικό επίτευγμα που άλλαξε η ροή του ποταμού, αυτό όμως το τεχνητό έργο δεν καθαρίστηκε ποτέ και το κράτος οφείλει να το συντηρήσει», σημειώνει ο κ. Καστελιάνος.

Ο Αχιλλέας Χαντές, δημοτικός σύμβουλος, ανέφερε ότι η επικινδυνότητα της κατάστασης με τις προσχώσεις απασχόλησε την πρόσφατη συνεδρίαση της πολιτικής προστασίας του δήμου. «Αν συμβούν ακραία καιρικά φαινόμενα κινδυνεύουν να πλημμυρίσουν τα Κύμινα και η Χαλάστρα. Τα αναχώματα είναι σε κακό χάλι και για αυτό χρειάζονται παρεμβάσεις. Φοβόμαστε ότι θα πλημμυρίσουν τα χωριά μας αν πέσουν τεράστιες ποσότητες νερού στα Σκόπια», λέει.

Νοτιότερα, κάτω από τα διόδια των Μαλγάρων προς την περιοχή του Δέλτα, «από τις προσχώσεις έχει σχηματιστεί ξηρά. Βρισκόμαστε μέσα στο ποτάμι μέσα σε μια τεράστια νησίδα εδώ έχει κλείσει η δίοδος για το νερό», επισημαίνει ο κ. Αλμπάνης.

«Το σημείο αυτό έγινε τα τελευταία χρόνια ξηρά, όμως όταν ήμουν μικρός περνούσε το ποτάμι, εδώ έμαθα μπάνιο. Πλέον, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει, σήμερα μπορούμε να χτίσουμε και σπίτια», συμπληρώνει ο κ. Καστελιάνος.

Οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης του δήμου Δέλτα καλούν τους αρμόδιους φορείς, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τον Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού να συνεργαστούν για να γίνουν οι αναγκαίες παρεμβάσεις ώστε να γίνεται απρόσκοπτα η ροή του νερού. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως υποστηρίζουν, «θα πνιγεί κόσμος».

Πηγή: http://greenagenda.gr/%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CF%83%CF%86%CF%85%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%AC-%CE%BF-%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%80/

23/8/2021 - Άρθρο της ιστοσελίδας NATURAGRAECA για τον Αξιό ποταμό

Ο Αξιός είναι ένα από τα μεγαλύτερα ποτάμια των Βαλκανίων που διασχίζει κάθετα την Κεντρική Μακεδονία και εκβάλλει στον Θερμαϊκό δημιουργώντας μαζί με τρεις ακόμα μεγάλους ποταμούς ένα μεγαλόπρεπο δέλτα. Ο κύριος κλάδος του ποταμού πηγάζει από την οροσειρά του Σκάρδου στα σύνορα μεταξύ Κοσσυφοπεδίου, Αλβανίας και Π.Γ.Δ.Μ. και διέρχεται κάθετα όλο το έδαφος της τελευταίας, ενώ στο διάβα του δέχεται νερά από δεκάδες ακόμα ποταμούς. Το μήκος του φτάνει τα 380 χλμ., από τα οποία μόνο 76 χλμ. κυλάνε στην Ελλάδα, το πλάτος του κυμαίνεται από 50 έως 600 μέτρα και το βάθος του φτάνει μέχρι και τα 4 μέτρα. Εισέρχεται στη χώρα μας στο ύψος της Ειδομένης και σε μια κάθετη πορεία διασχίζει τη Μακεδονία, δημιουργώντας μεγάλες πεδιάδες πριν εκβάλλει στο Θερμαϊκό κόλπο. Μεγάλος παραπόταμος του, εντός του εδάφους της Π.Γ.Δ.Μ., είναι ο Εριγών, ενώ στη χώρα μας στα νερά του συμβάλλουν o Σείριος, το Μέγα Ρέμα, το ρέμα Βούρκου, το Αγιάκι και πολλά ακόμα ρέματα. Το Δέλτα του Αξιού είναι πολύ κοντά στις εκβολές του Γαλλικού, του Λουδία και του Αλιάκμονα, δημιουργώντας το περίφημο Γ.Α.Λ.Α., ένα από τα σημαντικότερα εκβολικά συστήματα της Ευρώπης, το οποίο και αποτελεί πλέον Εθνικό Πάρκο της Ελλάδας.

Τα ομηρικά ονόματα του Αξιού είναι «βαθυδίνης» και «ευρυρρέοντας», αυτός δηλαδή που δημιουργεί βαθιές δίνες και έχει μεγάλη παροχή νερού. Η ονομασία Αξιός έχει μακεδονική ρίζα από το «αξός» που σημαίνει δασώδης, και αναφέρεται στα πυκνά παρόχθια δάση του ποταμού, ενώ υπήρξε γνωστός και με τις αρχαίες παραφθορές Αξειός και Ναξειός. Η άλλη διάσημη ονομασία του ποταμού είναι Βαρδάρης, από το Βαρντάρ όπως αποκαλέιται στην Π.Γ.Δ.Μ. Στη χώρα μας Βαρδάρης ονομάζεται ο κρύος, βορειοδυτικός άνεμος που κατεβαίνει κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού. Το όνομα Βαρδάρης είναι μεσαιωνικό και προέρχεται από τη φυλή των Βαρδάρων, που εγκαταστάθηκε στη περιοχή τον 7ο αιώνα και αφομοιώθηκαν γρήγορα από τους ντόπιους πληθυσμούς, ενώ ιστορικά η κοιλάδα του Αξιού ήταν η κύρια διάβαση εισόδου για κάθε βόρεια επιδρομή προς τη χώρα μας.

Σε όλη του την διαδρομή ο ποταμός δημιουργεί πλούσια παρόχθια δάση από υδροχαρείς ιτιές, σκλήθρα, φραξούς, λεύκες, πλατάνια, γαύρους, φτελιές, καραγάτσια και αλμυρίκια. Στους διάφορους βιότοπους του Αξιού έχουν καταγραφεί περισσότερα από 500 χλωρίδας. Η υδρόβια και υδροχαρής βλάστηση περιλαμβάνει διάφορα είδη, όπως την Salvinia natans, τον Carex acuta, την Trapa nutans, τους ποταμογείτονες Potamogeron nodosus, P. natans και P. perfoliatus, το Myriophyllum spictatum, τις σαλικόρνιες Sarcocornia perennis και S. fruticosa και την κίτρινη ίριδα Iris pseudacorus. Σημαντικά φυτά που αναπτύσσονται κατά μήκος και κοντά στις εκβολές είναι η βιόλα Viola riviniana, η Digitalis grandiflora, η Calystegia sylvatica, το Lythrum salicaria, η Aristolochia longa, η Ajuga chamaepitys, το Cyclamen hederifolium, το κρινάκι Pancratium maritimum, το Limonium bellidifolium, κ.ά.

Ο Αξιός και ιδιαίτερα το δέλτα του είναι μία από τις σημαντικότερες περιοχές για την ορνιθοπανίδα της Ευρώπης. Στη περιοχή έχουν καταγραφεί 295 είδη από τα οποία τα 106 φωλιάζουν εδώ. Οι εκβολές του ποταμού είναι ένα από τα διασημότερα σημεία ορνιθοπαρατήρησης στην Ελλάδα. Από τα αρπακτικά πτηνά συναντά κανείς θαλασσαετούς, στικταετούς, βασιλαετούς, κραυγαετούς, τσίφτηδες, σφηκιάρηδες, σαΐνια, φιδαετούς, γερακίνες, ξεφτέρια, πετρίτες, νανογέρακα, κιρκινέζια, βαλτόμπουφους, μπούφους, νανόμπουφους, χουχουριστές και κουκουβάγιες. Οι εκβολές δημιουργούν ένα πλήθος διαφορετικών βιοτόπων στους οποίους απαντώνται είδη, όπως αγκαθοκαλημάνες, τουρλίδες, βαλτόκιρκοι, καλαμόκιρκοι, μαυροκέφαλοι γλάροι, φοινικόπτερα, κορμοράνοι, λαγγόνες, καλαμοκανάδες, στρειδοφάγοι, χαλκόκοτες, πορφυροτσικνιάδες, ποταμογλάρονα, γελογλάρονα, νεροχελίδονα, αργυροπελεκάνοι, χουλιαρομύτες, λευκοί πελαργοί, αργυροτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, κρυπτοτσικνιάδες, αβοκέτες, σφυριχτάρια, κιρκίρια, χουλιαρόπαπιες, βαρβάρες, κ.ά. Άλλα σημαντικά πουλιά που μπορεί κανείς να συναντήσει στον Αξιό είναι η χαλκοκουρούνα, η αλκυόνη, ο κούκος, ο μελισσοφάγος, η υφάντρα, το αηδόνι, το κουφαηδόνι, η σχοινοποταμίδα και η τσιχλοποταμίδα. Ο Αξιός υπήρξε στο παρελθόν μία από τις σημαντικότερες περιοχές διαχείμασης της λεπτομύτας, ενός εξαιρετικά σπάνιου παρυδάτιου πτηνού που θεωρείται πλέον εξαφανισμένο.

Τα αμφίβια αντιπροσωπεύονται από είδη όπως, ο κοινός τρίτωνας, η σαλαμάβδρα, ο φρύνος, ο πρασινόφρυνος, ο δεντροβάτραχος, ο λιμνοβάτραχος και ο σβελτοβάτραχος. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει είδη, όπως ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, γραικοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, πρασινόσαυρες, τοιχογουστέρες, τυφλίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα, σπιτόφιδα, αγιόφιδα, δεντρογαλιές, σαΐτες, λαφιάτες και οχιές. Τα θηλαστικά επίσης περιλαμβάνουν πολλά και σπάνια είδη. Στα γύρω λιβάδια απαντώνται οι σπάνιοι σπερμόφιλοι και στο ποτάμι ζούνε πολλές βίδρες και μυοκάστορες. Στα ψηλά και στους λόφους ζούνε λύκοι και αγριόγατες και η πανίδα των θηλαστικών συμπληρώνεται από λαγούς, αλεπούδες, αγριόχοιρους, ασβούς, κουνάβια, νυφίτσες, δασομυωξούς, μυγαλές, δεντρομυωξούς, κ.ά. Κοντά στις εκβολές του ποταμού στην Κερκίνη υπάρχουν νεροβούβαλοι, αλλά και μικρά κοπάδια άγριων αλόγων.

Η ιχθυοπανίδα του ποταμού είναι από τις πλουσιότερες στην Ελλάδα και περιλαμβάνει 37 είδη, από τα οποία ξεχωρίζουν ο ποντοπυγόστεος (Pungitius platygaster), η μακεδονική βελονίτσα (Cobitis vardarensis), η μακεδονική μπριάνα (Barbus macedonicus), ο βίνος (Barbatula barbatula), το πετροχείλι (Oxynoemacheilus bureschi), το μαυροτσιρώνι (Pachychilon macedonicum) και η πέστροφα Πελαγονίας (Salmo pelagonicus). Άλλα είδη είναι το γλήνι (Tinca tinca), η τούρνα (Esox lucius), ο γουλιανός (Silurus glanis), ο μακεδονικός ποταμοκέφαλος (Squalius vardarensis), ο σύρτης (Chondrostoma vardarense), η πεταλούδα (Carassius gibelio), το χέλι (Anguilla anguilla), το αγκαθερό (Gasterosteus gymnourus), ο βουλγαρογωβιός (Gobio bulgaricus), η ψευδορασμπόρα (Pseudorasbora parva), το βαβούκι (Rhodeus meridionalis), το μυλωνάκι (Romanogobio elimeius), η χρυσοβελονίτσα (Sabanejewia balcanica), η ποταμοσαλιάρα (Salaria fluviatilis) και το τσιρώνι (Rutilus rutilus).

Πηγή: https://www.naturagraeca.com/ws/214,278,268,1,1,%CE%91%CE%BE%CE%B9%CF%8C%CF%82

05/03/2016 Πνίγεται από το πλαστικό ο Αξιός ποταμός

Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα https://greenagenda.gr/%CF%80%CE%BD%CE%AF%CE%B3%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%83/

ΠΝΙΓΕΤΑΙ» ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΞΙΟΣ

5 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016

του Νίκου Αβουκάτου

Τεράστιες ποσότητες πλαστικών συσκευασιών συγκεντρώνονται στις όχθες αλλά και στοΔέλτα του Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα! Κάθε χρόνο το μέγεθος του προβλήματος ρύπανσης αποκαλύπτεται αυτή την εποχή σε όλο του το... μεγαλείο, δημιουργώντας μεγάλη ανησυχία στον Φορέα Διαχείρισης και τους επιστήμονες.

Οι εικόνες είναι αποκαλυπτικές! Ένα περιβαλλοντικό έγκλημα που συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες. Το μεγάλο ποτάμι κάθε χρόνο μετά τον χειμώνα παρουσιάζει την ίδια απογοητευτική εικόνα!

Οι εκστρατείες καθαρισμού από το Φορέα Διαχείρισης, οι πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και η συμβολή εθελοντών, κατοίκων και μαθητών μπορεί να περιορίζουν την πρόβλημα και να ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη, αλλά δυστυχώς δεν σταματούν την απαράδεκτη και εξίσου επικίνδυνη κατάσταση για τη χλωρίδα και πανίδα της ευρύτερη περιοχής.

«Ένα φαινόμενο που δυστυχώς γινόμαστε μάρτυρες κάθε χρόνο είναι αυτό της ρύπανσης του Αξιού ποταμού από πλαστικά μπουκάλια, σακούλες και οτιδήποτε φανταστεί κανείς. Εικόνα αποκρουστική και απογοητευτική ταυτόχρονα αφού αμαυρώνει έναν τόπο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και υψηλής περιβαλλοντικής αξίας. Το μεγαλύτερο μέρος των σκουπιδιών προέρχεται από τη FYROM, όπως έχουμε διαπιστώσει με τις αυτοψίες μας καθώς τα περισσότερα από αυτά φέρουν ετικέτες. Ειδικότερα τις χρονιές που παρουσιάζονται πλημμυρικά φαινόμενα, όπως φέτος, το φαινόμενο εντείνεται», επισημαίνει ο Βασίλης Γιαμούζης, Msc Γεωπόνος – Περιβαλλοντολόγος Υπευθυνος Αγροπεριβαλλοντικών Θεμάτων του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το μήκος του Αξιού ποταμού είναι περίπου 380 χλμ από τα οποία τα 76 χλμ μόνο βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Βέβαια αυτό δεν καθιστά την ελληνική πλευρά άμοιρη ευθυνών. Μέχρι πριν λίγα χρόνια λειτουργούσαν παράνομες χωματερές στο παρόχθιο τμήμα του Αξιού οι οποίες πλέον, ύστερα και από καταγγελίες του Φορέα Διαχείρισης, δεν υφίστανται.

O Φορέας Διαχείρισης διοργανώνει κάθε χρόνο εθελοντικούς καθαρισμούς με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση. Αυτό όμως δε λύνει το πρόβλημα καθώς το θέμα της διασυνοριακής ρύπανσης απαιτεί συμφωνίες που θα τηρούνται σε επίπεδο κρατών.

«Η ποιότητα του νερού επηρεάζει το οικοσύστημα», εξηγεί στη Greenagenda.gr η Δήμητρα Βουτσά, καθηγήτρια εργαστηριού ελέγχου ρύπανσης περιβάλλοντος του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με την ίδια, «το πλαστικό είναι ένα μεγάλο θέμα, όχι μόνο από αισθητική άποψη, αλλά κυρίως λόγω της επιβάρυνσης των νερών με ουσίες που περιέχονται στα πλαστικά μπουκάλια. Ακόμη, κομμάτια πλαστικού εντοπίζονται στα στομάχια των πολλών νεκρών πουλιών. Αυτά τα προβλήματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο υδάτινο οικοσύστημα, καθώς συνεχίζεται δυστυχώς η ανεξέλεγκτη ρίψη πλαστικών», υπογραμμίζει η κα. Βουτσά.

22/7/2014 Ο Αξιός ποταμός θα ενώνει τη Θεσσαλονίκη με την Ευρώπη;

Η σημαντικότητα και η αξία της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας είναι γνωστή ανά τους αιώνες. Πόλεμοι, διεκδικήσεις, συμφωνίες και παραχωρήσεις λαμβάνουν χώρα ανά διαστήματα για την απόκτηση και την εκμετάλλευση των πολύ κομβικών σημείων της χώρας μας. Ένα από αυτά σαφώς και είναι η Θεσσαλονίκη η οποία διαθέτει και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ελλάδας.

Το λιμάνι αυτό πρόκειται να πάρει μεγαλύτερη αξία και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την Ευρώπη αλλά και για την ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας. Όλα αυτά υπόσχεται το φιλόδοξο σχέδιο της αξιοποίησης της φλέβας γλυκού νερού του Αξιού σε Ελλάδα (35 χιλιόμετρα) και FYROM, του ποταμού Μοράβα (Σερβία) και του Δούναβη. Αφορά σε μια διαδρομή 650 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την κεντρική και βόρεια Ευρώπη.

Τα εμπορεύματα θα πηγαίνουν από τον Πειραιά και από άλλα σημεία της χώρας στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και μέσω των ποταμών θα φτάνουν στην κεντρική Ευρώπη σε λιγότερο χρόνο και με μικρότερο κόστος.

Αν και πλέον η τεχνογνωσία που αφορά στη διαχείριση και στη συντήρηση των ποτάμιων αρτηριών είναι αρτιότερη, οι Έλληνες έχουν μεγάλη εμπειρία και παρελθόν στο κομμάτι αυτό. Οι επαφές με το Δούναβη μέσω των ποταμών ήταν σύνηθες φαινόμενο, με ρυμουλκά να σέρνουν έως και 17 φορτωμένες μαούνες.

Οι ειδικοί πιστεύουν πως το σχέδιο αυτό θα ωφελήσει όλες τις χώρες που θα εμπλακούν και θα έχουν συμφέροντα: Ελλάδα, Σερβία, FYROM, Ρωσία, Κίνα αλλά και όλη η κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Οι εκτιμήσεις δείχνουν τριπλασιασμό στο τζίρο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, αύξηση των εισαγωγών και εξαγωγών αλλά και ανάπτυξη κλάδων όπως τα logistics. Όλα αυτά φαντάζουν εφικτά καθώς η ευρωπαϊκή αγορά είναι η μεγαλύτερη στην οποία απευθύνεται ο βασικός επενδυτής, η Κίνα.

Το κόστος ενός τέτοιου έργου εκτιμάται κοντά στα 14 δις δολάρια και η κυβέρνηση της Κίνας εκτιμά ότι μπορεί να επενδύσει τα 10 δις με σκοπό τη δημιουργία εναλλακτικών τρόπων για την είσοδο των προϊόντων της στη γηραιά ήπειρο (θα έχουν τη διαχείριση για 99 χρόνια). Η Σερβία θα συμμετάσχει στο έργο με τη μέθοδο της παραχώρησης και έτσι δε θα χρειαστεί να βάλει χρήματα. Την ίδια οδό πιθανότατα θα ακολουθήσουν η Ελλάδα και η FYROM.

Το έργο αυτό θα φέρει μεγάλη ανάπτυξη και δεν μπορούν να αγνοηθούν οι συζητήσεις γύρω από αυτό. Η Ευρώπη όμως δε θέλει άλλες μεγάλες οικονομικές δυνάμεις να διεκδικούν τη μακροχρόνια εκμετάλλευση δικού της εδάφους. Από την άλλη η τόσο έντονη παρουσία Κινέζων ή/και Ρώσων κοντά στο Ισλαμικό τόξο δημιουργεί ανησυχίες και στους Αμερικανούς. Ανήσυχοι και αρνητικοί βέβαια είναι και οι Βούλγαροι με τους Ρουμάνους που φοβούνται τη μείωση της δικής τους ποτάμιας κίνησης.

Η Ελλάδα για άλλη μια φορά στο επίκεντρο με πολλά οφέλη,  αν οι συμφωνίες γίνουν σωστά, και πολλούς με συμφέροντα να διεκδικούν μια θέση στα Βαλκάνια. Το ποιος θα κερδίσει αυτή τη σημαντική θέση δυστυχώς δεν εξαρτάται μόνο από εμάς.

Την είδηση αυτή διάβασα πριν τέσσερις μήνες περίπου και περίμενα μέχρι τη λήψη της τελικής απόφασης για να γράψω σχετικά. Παρόλα αυτά οι συζητήσεις συνεχίζονται και οι εξελίξεις τρέχουν χωρίς να έχει ανακοινωθεί ακόμα κάτι επίσημα σχετικά με αυτό το σημαντικό κατά την άποψη μου θέμα.

Εμείς πάντως θα είμαστε εδώ για να αναλύσουμε και να αξιολογήσουμε τις εξελίξεις.

Πηγή: πρώτο θέμα

7/7/2014 Μολυσματικά απόβλητα στον Αξιό!

Επικίνδυνα μολυσματικά νοσοκομειακά απόβλητα βρέθηκαν μαζί με άλλα απορρίμματα κατά μήκος του ποταμού Αξιού. Την εξαιρετικά σοβαρή αυτή καταγγελία κάνει η βουλευτής Κιλκίς του ΣΥΡΙΖΑ, Ειρ. Αγαθοπούλου, μαζί με τους συναδέλφους της Ηρώ Διώτη και Απόστολο Αλεξόπουλο, καταθέτοντας και σχετική ερώτηση προς τους αρμόδιους υπουργούς.

Όπως τονίζουν οι βουλευτές, τα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία μολυσματικά απόβλητα υγειονομικών μονάδων, βρέθηκαν λίγα χιλιόμετρα μακριά από το συνοριακό σταθμό των Ευζώνων, αλλά και σε ελάχιστη απόσταση από κατοικημένες περιοχές, όπως αυτές της Αξιούπολης και του Πολυκάστρου.

Η ερώτηση κατατέθηκε μετά από επί τόπου επίσκεψη που πραγματοποίησε η κ. Αγαθοπούλου, εντοπίζοντας μεταξύ άλλων και φίλτρα αιμοκάθαρσης αγνώστου προελεύσεως πιασμένα σε κλαδιά δένδρων!

Όπως τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ Κιλκίς, κάτοικοι καταγγέλλουν ότι και στο παρελθόν έχουν παρατηρηθεί παρόμοια φαινόμενα και οι αρμόδιες αρχές παρότι έχουν ενημερωθεί  δεν έχουν προβεί στην παραμικρή ενέργεια, ούτε να ερευνήσουν από πού προέρχονται αυτά τα νοσοκομειακά απόβλητα, αλλά ούτε και για την επικινδυνότητά τους.

Οι βουλευτές, θέτοντας το σοβαρότατο πρόβλημα της περιβαλλοντικής καταστροφής του υδάτινου οικοσυστήματος του ποταμού, καλούν τους αρμόδιους υπουργούς να απαντήσουν:

1.      Για ποιο λόγο δεν έχουν παρέμβει μέχρι σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες και αρχές ώστε να εντοπιστεί η πηγή της ρύπανσης, να αποδοθούν οι σχετικές ευθύνες και να  επιβληθούν κυρώσεις;

2.      Σε τι ενέργειες θα προβούν ώστε να καθαριστούν οι όχθες του ποταμού;

3.      Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσουν ώστε να διαπιστωθεί η προέλευση και η επικινδυνότητα – μολυσματικότητα των αποβλήτων;

4.      Δεδομένου ότι τα απόβλητα βρίσκονται σε πολύ κοντινό σημείο στα σύνορα με τα Σκόπια (ΠΓΔΜ) και υπάρχει η πιθανότητα να προέρχονται και από τη γείτονα χώρα, τι διακρατικές συμφωνίες είναι σε ισχύ ώστε να επιληφθούν του θέματος από κοινού οι δύο γειτονικές χώρες και πώς σκοπεύει το Υπουργείο Εξωτερικών να τις αξιοποιήσει;

Ολόκληρη η ερώτηση προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος, Εξωτερικών, Υγείας και Δημόσιας Τάξης έχει ως εξής:

«Κατά μήκος του ποταμού Αξιού, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το συνοριακό σταθμό των Ευζώνων, αλλά και σε ελάχιστη απόσταση από κατοικημένες περιοχές, όπως αυτές της Αξιούπολης και του Πολυκάστρου, βρέθηκαν – μαζί με άλλα απορρίμματα – επικίνδυνα, μολυσματικά, νοσοκομειακά απόβλητα.

Συγκεκριμένα, φίλτρα αιμοκάθαρσης αγνώστου προελεύσεως είναι πιασμένα στα κλαδιά των δέντρων, στις όχθες του ποταμού. Σύμφωνα με τους κατοίκους της περιοχής έχουν και στο παρελθόν παρατηρηθεί παρόμοια φαινόμενα και έχουν ενημερωθεί τόσο ο Δήμος Παιονίας όσο και η Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς.

Παρ ‘ όλα αυτά, κανείς δεν έχει προβεί στην παραμικρή ενέργεια, ούτε να ερευνήσει από πού προέρχονται αυτά τα νοσοκομειακά απόβλητα, αλλά ούτε και να ερευνήσει την επικινδυνότητά τους και να τα απομακρύνει.

Επειδή ο Αξιός ποταμός είναι πηγή ζωής για το Δήμο Παιονίας και όχι μόνο

Επειδή από γεωτρήσεις πολύ κοντά στην περιοχή υδρεύονται χωριά και από τον ίδιο τον ποταμό αρδεύονται χωράφια και ποτίζονται ζώα

Επειδή τα νοσοκομειακά απόβλητα και κυρίως τα φίλτρα αιμοκάθαρσης είναι εξαιρετικά μολυσματικά και επικίνδυνα

Επειδή είναι πολύ πιθανόν να υπάρχουν και άλλα νοσοκομειακά απόβλητα, που λόγω του μεγέθους και του σχήματός τους να μην ξεβράζονται στις όχθες του ποταμού, όπως σύριγγες κ.ά.

Επειδή τίθεται σοβαρότατο πρόβλημα περιβαλλοντικής καταστροφής του υδάτινου οικοσυστήματος του ποταμού, ενώ παράλληλα απειλείται και η δημόσια υγεία

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1.      Για ποιο λόγο δεν έχουν παρέμβει μέχρι σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες και αρχές ώστε να εντοπιστεί η πηγή της ρύπανσης, να αποδοθούν οι σχετικές ευθύνες και να  επιβληθούν κυρώσεις;

2.      Σε τι ενέργειες θα προβούν ώστε να καθαριστούν οι όχθες του ποταμού;

3.      Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσουν ώστε να διαπιστωθεί η προέλευση και η επικινδυνότητα – μολυσματικότητα των αποβλήτων;

4.      Δεδομένου ότι τα απόβλητα βρίσκονται σε πολύ κοντινό σημείο στα σύνορα με τα Σκόπια (ΠΓΔΜ) και υπάρχει η πιθανότητα να προέρχονται και από τη γείτονα χώρα, τι διακρατικές συμφωνίες είναι σε ισχύ ώστε να επιληφθούν του θέματος από κοινού οι δύο γειτονικές χώρες και πώς σκοπεύει το Υπουργείο Εξωτερικών να τις αξιοποιήσει;»

Πηγή: http://www.kilkis24.gr/%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CF%8C/

05/03/2014 Ο Αξιός «μεγαλώνει» τη ναυτιλία!

Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα http://www.zougla.gr/zouglaport/pantoporos/article/o-aksios-megaloni-ti-naftilia

Ο Αξιός «μεγαλώνει» τη ναυτιλία!

Πρώτη καταχώρηση: Τετάρτη, 5 Μαρτίου 2014

Ένα επιχειρηματικό πλάνο το οποίο θα προσδώσει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης κομβικό ρόλο για την Ευρώπη και παράλληλα θα αναπτύξει ακόμη περισσότερο την ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε εξέλιξη. Αφορά τις ποτάμιες θαλάσσιες μεταφορές με την εκμετάλλευση του ποταμού Αξιού, ο οποίος προεκτείνεται βορειοδυτικά στη FYROM, ενώνεται με τον ποταμό Μοράβα, περνάει μέσα από τη Σερβία και καταλήγει στο Δούναβη κοντά στο Βελιγράδι. Πρόκειται για μία διαδρομή 650 χιλιομέτρων που καταλήγει Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.

Είναι ένα σχέδιο, όπως σημειώνει το newmoney, το οποίο εκτός από οικονομικές έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις. Στο παιχνίδι μπαίνουν γερά και οι Κινέζοι οποίοι θέλουν να κυριαρχήσουν εμπορικά στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, σε συνδυασμό με τις σιδηροδρομικές μεταφορές από και προς το λιμάνι του Πειραιά.

Η Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (ΕΕΝΜΑ) στο πλαίσιο στήριξης της διαμορφωμένης πολιτικής της Ε.Ε. για τις ποτάμιες μεταφορές (NAIADES II) οι οποίες εντάσσονται στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών (ΤΕΝ-Τ), έχει μία πλήρη εικόνα ανάπτυξης του άξονα που ξεκινά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης μέσω του Αξιού ποταμού.

«Γνωρίζοντας τη δυναμική των Ελλήνων και την προσφορά τους στην Δουνάβια Ναυτιλία διαχρονικά, θεωρώ ότι η πολιτική της Ε.Ε. για τις ποτάμιες μεταφορές μπορεί νʼ αναπτυχθεί και νʼ αναδειχθεί με την αξιοποίηση του Αξιού καθιστώντας το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, είσοδο στο ποτάμιο δίκτυο της ΕΕ από την Μεσόγειο και κεντρικό κόμβο διακίνησης φορτίων από και προς την Ευρώπη» επισημαίνει ο κ. Χαράλαμπος Σημαντώνης, πρόεδρος της EENMA:

«Τα εμπορεύματα θα πηγαίνουν στη Θεσσαλονίκη από τον Πειραιά και από άλλα σημεία της χώρας και στη συνέχεια μέσω των ποταμών στη Βόρεια Ευρώπη με σημαντική μείωση κόστους αλλά και του χρόνου ταξιδιού» και προσθέτει:

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως προτεραιότητα τις ποτάμιες μεταφορές και αυτό γιατί μειώνεται η κίνηση των φορτηγών στους δρόμους άρα και οι εκπομπές ρύπων.

Θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης με τη δημιουργία terminal, καθώς και την ανάληψη κατασκευής terminal LNG σε όλο το μήκος των ποταμών από ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες».

Με δεδομένη την οικονομική, κοινωνική και στρατηγική ανάπτυξη της περιοχής και της Ελλάδας, η ΕΕΝΜΑ ανέθεσε στον επιστημονικό της συνεργάτη, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Άλκη Κορρέ, την περαιτέρω μελέτη και ανάδειξη του θέματος.

«Σήμερα υπάρχει μια τεράστια τεχνογνωσία σχετικά με τη διάνοιξη, συντήρηση και διαχείριση ποτάμιων αρτηριών και συνεχίζει.

Όταν στο παρελθόν εξετάστηκε το θέμα αυτό υπήρχε μόνο τοπικό ενδιαφέρον και γιʼ αυτό δεν προχώρησε. Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Στην Ελλάδα ο Αξιός έχει μήκος 35 χιλιόμετρα ενώ το μεγαλύτερο κομμάτι της ποτάμιας σύνδεσης διασχίζει τη Σερβία και τη FYROM» τονίζει ο Άλκης Κορρές και στη συνέχεια αναφέρεται στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης:

«Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι πανέτοιμο και ανταγωνιστικό. Τα οφέλη για την περιοχή θα είναι τεράστια. Αν εξαιρέσουμε τις άμεσα εμπλεκόμενες χώρες, Ελλάδα, FYROM και Σερβία, έχουμε πλέον και άλλους παίκτες : Την Κίνα, την Ρωσία, την ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Συνδυάζοντας το ενδιαφέρον της Κίνας για τον δίαυλο του Αξιού, με τις μεγάλες κινεζικές επενδύσεις στο λιμένα του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, καθώς και παρεμφερή έργα στον τομέα υποδομών στις χώρες της νότιας και νοτιοανατολικής Ευρώπης, διαπιστώνουμε ότι η Κίνα δημιουργεί εναλλακτική οδό για την είσοδο των προϊόντων της στην Ευρώπη.

Η ευρωπαϊκή αγορά είναι η μεγαλύτερη από όλες όσες απευθύνεται και σε αντίθεση με τους λιμένες της βορείου Ευρώπης, θα είναι επί 99ετία υπό την επιρροή και διαχείρισή της, ενισχύοντας σημαντικά τη γεωπολιτική της θέση» τονίζει ο Άλκης Κορρές: 

«Θεωρώ ότι είναι ζήτημα χρόνου η πολιτική προσέγγιση που θα επιτρέψει το άνοιγμα των ποταμών και θα δημιουργήσει το μεγαλύτερο δίκτυο ποτάμιων μεταφορών στον κόσμο. Η Ελλάδα επί του παρόντος είναι έξω από τον χορό» και υπογραμμίζει:

«Οι Έλληνες έχουν τεράστιο παρελθόν στον Δούναβη όπου ανεβοκατέβαιναν με τα ρυμουλκά και τις μαούνες. Ένα ρυμουλκό έσερνε μέχρι 17 μαούνες, με φορτία όπως βενζίνη, χημικά κάρβουνο, μηχανήματα, λιπάσματα, στάρια, δομικά υλικά κα.

Με μία καραβιά του ρυμουλκού έχεις ταυτόχρονα τάνκερ, κοντέινερ, ψυγείο, χημικό, φορτηγό, car carriers. Θα βοηθήσει τις εξαγωγές και εισαγωγές , τα τράνζιτ φορτία, τα logistics και την ανάπτυξη όλης της περιοχής από Θεσσαλονίκη μέχρι τον Δούναβη. Θα τριπλασιαστεί ο τζίρος του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Ανοίγονται νέες προοπτικές για τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων όπου τα βαπόρια μικρής χωρητικότητας που θα είναι μαούνες ή sea rivers θα μπαίνουν στα ποτάμια».

Ο Δούναβης διασχίζει πάνω σε 12 χώρες. Γύρω του κατοικούν 250 εκατομμύρια άνθρωποι σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Ε.Ε που είναι 600 εκατομμύρια.

Το παρασκήνιο

Τα έργα που πρέπει να γίνουν όπως εκβαθύνσεις και διαπλατύνσεις σε ορισμένα σημεία των τριών ποταμών η κατασκευή τερματικών και ο εκσυγχρονισμός των υπαρχουσών υποδομών ανέρχονται στα 13 με 15 δισεκατομμύρια δολάρια και η κινεζική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να δώσει τα 10 δισεκατομμύρια.

Οι Κινέζοι στις αρχές του 2013 πήγαν στη Σερβία με σκοπό να διαπιστώσουν κυρίως δυο πράγματα: Αν το έργο είναι τεχνικά εφικτό, και αν «βγαίνει» οικονομικά .

Μετά από μήνες μελέτης και επισκέψεις σε περισσότερα από 30 διαφορετικά σημεία της διαδρομής πριν ακόμα δώσουν στη δημοσιότητα την πλήρη μελέτη, διέρρευσαν προς τον αρμόδιο υπουργό της Σερβίας ότι το έργο είναι τεχνικά εφικτό και ότι Κινέζοι μπορούν να διαθέσουν 10 δισ. δολάρια. Το σημαντικότερο είναι ότι η Σερβία δεν θα χρειαστεί να βάλει χρήματα διότι η χρηματοδότηση θα γίνει με την μέθοδο της παραχώρησης.

Κατά συνέπεια είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να ισχύσει το ίδιο και για τη FYROM αλλά και για την Ελλάδα.

Γεωπολιτικά παιχνίδια

Σύμφωνα με τις μελέτες, το πεδίο ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων στη Βαλκανική φαίνεται να λαμβάνει άλλες διαστάσεις , με τις ΗΠΑ μέσω ΝΑΤΟ και ΕΕ, τη Ρωσία μέσω της Σερβίας, της Κίνας πάλι μέσω Σερβίας να καθιστούν το μέλλον πολύπλοκο.

Ειδικότερα:

- Έχει ήδη εκδηλωθεί Ρωσικό ενδιαφέρον για τους Ελληνικούς Σιδηροδρόμους και παλαιότερα για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

- Η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν το μεγαλύτερο δίκτυο ποτάμιων μεταφορών στον κόσμο. Είναι φυσικό να προσβλέπουν στην συνεργασία τέως συμμάχων και να μην θέλουν την παρουσία της Κίνας.

- Το έργο έχει σαφή αναπτυξιακό χαρακτήρα που δεν μπορεί να αγνοηθεί.

- Από την άλλη πλευρά της η ΕΕ είναι σαφές ότι δεν θέλει να βλέπει άλλες παγκόσμιες δυνάμεις να εκμεταλλεύονται μακροχρόνιες παραχωρήσεις στο έδαφός της.

- Το έργο σαφώς δεν άπτεται αμερικανικών συμφερόντων στον τομέα των μεταφορών, όμως, η ενδεχόμενη μακροχρόνια παρουσία κινεζικών ή/και ρωσικών συμφερόντων τόσο κοντά στο Ισλαμικό Τόξο, δημιουργεί ανησυχίες.

- Αρνητική θέση προς το έργο αναμένεται να υιοθετήσουν αρχικά η Βουλγαρία και η Ρουμανία για καθαρά εμπορικούς λόγους, φοβούμενες μείωση της δικής τους ποτάμιας κίνησης.

21/5/2009 Στη ζούγκλα του Αξιού

Υποτροπικό νησί με άγρια άλογα; Το ανακαλύψαμε στην καρδιά του Αξιού με τη βοήθεια «ινδιάνου» οδηγού. Λίγα μόλις χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη...

Πανέμορφες, «ανεξερεύνητες», «άγνωστες» περιοχές. Τοποθεσίες που συγκρίνονται ευθέως με τους προορισμούς υψηλού προφίλ. Ελλαδικές γωνιές που δεν καταχωρήθηκαν ακόμα στο μαζικό ασυνείδητο. Δεν προβάλλονται από διαφημιστικές καμπάνιες, ενώ οι πληροφορίες για την ύπαρξή τους κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα. Τα Κουφάλια του νομού Θεσσαλονίκης είναι ένα τέτοιο μέρος. Μεγάλο μέρος της γοητείας τους οφείλεται στην αιώνια ροή του Αξιού.

Το διαβόητο «νησί» που «διχάζει» το θρυλικό ποτάμι είναι ο προορισμός μας. Πρόκειται για μια νησίδα ομορφιάς 1.700 στρεμμάτων, που φιλοξενεί διάφορα υδρόβια πουλιά και περίπου 50 άγρια άλογα. Είχαμε την τύχη να ανακαλύψουμε τις ομορφιές της με τη συντροφιά των κυνηγών της περιοχής. Οργάνωσαν μια πρώτης τάξεως εξόρμηση στις σχεδόν τροπικές τοπικές πραγματικότητες. Αληθινή αποκάλυψη ήταν οι... «κάτοικοι» του νησιού. Ο μικρός πληθυσμός... άγριων αλόγων που φιλοξενούνται μέσα στην άγρια βλάστηση εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες!

Ιχνηλασίες...
Το προκαθορισμένο σημείο συνάντησης βρίσκεται στο φράγμα της Ελεούσας, λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Χωνόμαστε στις βάρκες και ξεκινάμε για τον περίπλου. Κάποια στιγμή σβήνουμε τις μηχανές και πιάνουμε τα κουπιά. Τα χόρτα που αιωρούνται στο μικρό βάθος του νερού μπλέκονται γύρω από τις προπέλες, απειλώντας την ακεραιότητα των εξωλέμβιων και τελικά την ίδια μας την ικανότητα για πλεύση.

Η κωπηλασία έχει βέβαια τις αδιαμφισβήτητες αρετές της. Στο «κατώφλι» της αποβίβασης, βυθιζόμαστε αργά στη σιγαλιά του ηλιόλουστου απογευματινού τοπίου. «Είναι η καταλληλότερη προετοιμασία για τη συνάντηση με τα άλογα», πετάει ο Γιάννης. Ο Γιάννης Βασιλείου, ο «ινδιάνος» των Κουφαλίων, θεωρείται ο καλύτερος γνώστης τόσο των τοπικών νερών όσο και της μορφολογίας του νησιού. Αυτός είναι άλλωστε ο άτυπος αρχηγός της μικρής αποστολής μας. Βρισκόμαστε στη Μεγάλη Παλιομάνα και η χαμηλόφωνη συζήτηση συνεχίζεται. «Στη Μικρή Παλιομάνα, λίγο πιο πέρα, συχνάζουν οι παπιοκυνηγοί», ανακοινώνει ο Γιάννης Βασιλείου.

Σε κυνηγετική παρέα βρισκόμαστε, δύσκολο να μη μιλήσεις για κυνήγι. Ο Γιάννης Βασιλείου αναλύει τα δεδομένα της περιοχής: «Κυρίαρχος είναι ο λαγός. Ο χειμώνας φέρνει υδρόβια που, όπως και οι μπεκάτσες, προτιμούν το νησί. Προσπαθούμε να προστατεύσουμε την ορνιθοπανίδα με διαρκή ενημερωτικά σεμινάρια για τα μέλη μας. Ο τόπος μας είναι πεδινός με μικρές λοφώδεις εξάρσεις και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και συντονισμένες δράσεις. Στενή και συνεχής είναι η συνεργασία μας με τον Κυνηγετικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης».

Φθάνουμε στη στεριά, σπρώχνουμε τις βάρκες στους θάμνους και το ρίχνουμε στο περπάτημα. Πρώτος εντοπίζει τα άλογα ο Ηλίας Μασλάρης. Είναι στα αλήθεια άγρια. Δεν είναι καθόλου εύκολο να τα πλησιάσεις σε αποστάσεις μικρότερες των εκατό μέτρων. Μόλις κινούμαστε προς το μέρος τους, σπεύδουν να εξαφανιστούν στην αντίθετη κατεύθυνση.

Ο Γιάννης Καπουνιαρίδης αναλαμβάνει το έργο της ιστορικής αναδρομής. «Πριν από σαράντα χρόνια, το άλογο αποτελούσε εργαλείο για τον αγροτικό κόσμο. Οι συγχωριανοί μας ήταν και παραμένουν συναισθηματικοί άνθρωποι. Δεν τους πήγαινε να θανατώσουν τα τραυματισμένα, ανήμπορα ή γέρικα άλογα. Τα πήγαιναν στο νησί. Τα ζώα πολλαπλασιάζονταν και τα νέα πουλάρια δεν γνώριζαν αιχμαλωσία. Κάπως έτσι προέκυψε ο σημερινός άγριος πληθυσμός».

Εντοπισμός...
Η πεζοπορία συνεχίζεται απρόσκοπτα. Στην πορεία, ο «ινδιάνος» μαζεύει λυγαριές. Πρόκειται για «πολύτιμο» διακοσμητικό είδος που αναζητούν μετά μανίας οι γυναίκες της περιοχής. «Συνεισφέρουμε στην επιβίωση των αλόγων με τριφύλλι, άχυρο και καλαμπόκι. Τα ζώα βοσκάνε φυσικά ελεύθερα και εμείς προσπαθούμε απλώς να εξασφαλίσουμε καλύτερους όρους. Βασικός τους εχθρός είναι τώρα πια τα σαρκοβόρα και ιδιαίτερα οι λύκοι, που δεν διστάζουν να κολυμπήσουν στο ποτάμι, όταν η στάθμη είναι αρκετά χαμηλή», λέει ο Χρήστος. Κάποια στιγμή εντοπίζουμε ένα μοναχικό άλογο που δεν έχει αντίρρηση να το πλησιάσουμε σε φωτογραφικά αξιοποιήσιμη απόσταση. Κάτι φαίνεται να τρέχει με το τρίχωμά του, αλλά αυτό είναι κάτι που μόνο ένας κτηνίατρος μπορεί να επιβεβαιώσει. Είναι καμαρωτός και υπερήφανος, με χαρακτηριστική χαίτη και κάμποση φωτογένεια, στο πλάγιο απογευματινό φως.

Η ώρα περνάει και εμείς πρέπει να ολοκληρώσουμε τον περίπλου του νησιού. Πίσω στις βάρκες, βγαίνουμε στα ανοικτά της Μεγάλης Παλιομάνας και συνεχίζουμε προς το «Συρματόσχοινο», το σημείο που πήρε το όνομά του από την απλή κατασκευή που διευκόλυνε τη μετακίνηση από την όχθη προς το νησί.

Η «κρουαζιέρα» μας φέρνει σύντομα κοντά στο μεγάλο αναψυκτήριο με το περίεργο όνομα. Λέγεται «Κατί Κατί Γιαμούντο», διατύπωση που στη γλώσσα Σουαχίλι σημαίνει κάτι σαν «στη μέση του πουθενά». «Η φύση μας τα έχει δώσει όλα απλόχερα. Εμείς καλούμαστε να κάνουμε καλή διαχείριση. Να καταναλώσουμε τους τόκους και, κατά το δυνατόν, να αφήσουμε ανέγγιχτο το κεφάλαιο», λέει ο Χρήστος.

Ολα είναι κόκκινα την ώρα που προσεγγίζουμε το φράγμα. Ο ήλιος αποσύρεται...

Οι δράσεις του συλλόγου...
«Προσπαθούμε να εκσυγχρονίσουμε την εικόνα μας μέσα από διάφορες εναλλακτικές δράσεις. Πιστεύουμε ότι καλός κυνηγός είναι ο ενημερωμένος κυνηγός, ένας σύγχρονος πολίτης με παράλληλες οικολογικές ανησυχίες και ουσιαστικό ενδιαφέρον για το περιβάλλον», εξηγεί ο κ. Χρήστος Πατρώνας.

Σαν γενικός γραμματέας του Κυνηγετικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Ομίλου Φίλων Κυνηγών Κουφαλίων, ο Χρήστος είναι ένας εμφανώς δραστήριος, ανήσυχος άνθρωπος, που συνεργάζεται στενά με τους συντοπίτες του σε μια σειρά από αξιόλογες πρωτοβουλίες.

Η σπορά ηλιάνθου, για την τροφή της πανίδας αλλά και την κάλυψή της από τα αρπακτικά, οι σκοπευτικοί αγώνες και η τοποθέτηση καλαθιών για τη συλλογή των άδειων συσκευασιών των φυτοφαρμάκων, είναι μερικές μόνο από αυτές. «Το θέαμα των πεταμένων άδειων κουτιών από τα φυτοφάρμακα που γέμιζαν τα κανάλια, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και οι δηλητηριάσεις των σκύλων, μας ανάγκασαν να τοποθετήσουμε καλάθια περιμετρικά από τις βαμβακοκαλλιέργειες.

Γνωρίζουμε ότι έτσι δεν λύνουμε ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, αλλά ελπίζουμε στην κινητοποίηση και άλλων φορέων», λέει ο Χρήστος. Μαζί με πολλούς από τους περίπου 15.000 κατοίκους των Κουφαλίων, μοίρασαν πλαστικές σακούλες με τυπωμένο οικολογικό μήνυμα στους εκδρομείς της Πρωτομαγιάς, με στόχο την ευαισθητοποίησή τους.

«Θεματοφύλακα του περιβάλλοντος», αποκαλεί τον ηλικίας δύο μόλις ετών Ομιλο Φίλων Κυνηγών Κουφαλίων η δημοτική αρχή. «Κατάφερε να απομυθοποιήσει την αρνητική εικόνα που έχουν κάποιοι για τους κυνηγούς, αποσπώντας παράλληλα τον τίτλο του ενεργού κοινωνικού εταίρου», γράφει ο συντάκτης της περιοδικής έκδοσης του Δήμου Κουφαλίων.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ...
Το ρεπορτάζ μας για την περιοχή έκλεισε ο «ινδιάνος»: «Ο κόσμος βιάζεται να βγάλει συμπεράσματα χωρίς να γνωρίζει σε βάθος τα θέματα. Αυτός είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος στην όλη διαδικασία, ιδιαίτερα όταν οδηγεί σε αποφάσεις και μέτρα».

Πηγή: http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23386&subid=2&pubid=3784895

20/5/2009 Άρθρο της Κοινωνίας Πολιτών Ν.Κιλκίς

Για άλλη μια φορά η αδιαφορία, η ένοχη σιωπή και η ύποπτη κάλυψη σκοπιμοτήτων και συμφερόντων, αποδεικνύεται καταστροφική για το περιβάλλον. Πρόκειται για την κοίτη του Αξιού ποταμού, ο οποίος πέραν της εισαγόμενης ρύπανσης από την ΠΓΔΜ, υπόκειται και σε μια σειρά καταστροφικές παρεμβάσεις εντός του Ελληνικού εδάφους, χωρίς κανένας επίσημος κρατικός ή αυτοδιοικητικός φορέας να παρεμβαίνει για το έγκλημα που συντελείται. Οι επιπτώσεις αυτής της αλόγιστης αδιαφορίας, αφορούν την ανεξέλεγκτη διαχείριση των υδάτινων πόρων, την υπερεκμετάλλευση των φερτών υλικών, την ρύπανση των υδάτων με βιομηχανικά και χημικά απόβλητα, την αλόγιστη χρήση λιπασμάτων τα οποία καταλήγουν στην κοίτη του ποταμού, την μη οριοθέτηση της κοίτης και άλλες μικρότερες παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα :1) Η ανεξέλεγκτη χρήση γεωτρήσεων κατά μήκος όλης της κοίτης του ποταμού για αρδευτικούς σκοπούς με την μέθοδο της τεχνητής βροχής, προκαλεί υπερβολική σπατάλη νερού με αποτέλεσμα την μείωση του υδάτινου όγκου και πτώση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής.2) Η υπερεκμετάλλευση των φερτών υλικών ( αμμοληψίες ) από μεγάλους εργολαβικούς οργανισμούς για την κάλυψη των αναγκών της Θεσσαλονίκης και των γύρω περιοχών, με την συγκατάθεση των Νομαρχιών και των παραποτάμιων Δήμων, έχει επιφέρει περαιτέρω πτώση της στάθμης του ποταμού κατά 6-7 μέτρα. Αποτέλεσμα αυτού είναι σχετική αποξήρανση των γύρω περιοχών, ασύμφορη άντληση νερού λόγω πτώσης της στάθμης και τελικά σοβαρές επιπτώσεις στις καλλιέργειες και το εισόδημα των αγροτών.3) Επανειλημμένα έχουν απασχολήσει την κοινή γνώμη οι δραστηριότητες βιομηχανιών κατά μήκος της κοίτης του Αξιού για την ανεξέλεγκτη ρήψη αποβλήτων και χημικών υποπροϊόντων. Συχνό επίσης το φαινόμενο εμφάνισης χωματερών κατά μήκος της κοίτης με την ανοχή των Δήμων, από την στιγμή που οι Δήμοι της περιοχής δεν έχουν προβλέψει την χωροθέτηση και την κατασκευή ΧΥΤΑ. Η Έλλειψη δε συγκροτημάτων βιολογικού καθαρισμού των αστικών λυμάτων είναι παντελής. Τα παραπάνω αποτελούν μια θλιβερή πραγματικότητα για τις περιοχές των νομών Κιλκίς και Θεσσαλονίκης τους οποίους διαπερνά ο Αξιός ποταμός και η οποία επηρεάζει όλο το μικροκλίμα της περιοχής.Υπεύθυνοι για την διαχείριση όλης αυτής της κατάστασης είναι οι φορείς: Π.Κ.Μ/ΔΕΚΕ, Π.Κ.Μ/ΔΙΠΕΧΩ, Δ.Τ.Υ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔ. ΚΙΛΚΙΣ, ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΙΛΚΙΣ, ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΟΙ ΔΗΜΟΙ, Δ.Τ.Υ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΞΙΟΥ.Σας κάνουμε γνωστό ότι κανένας από τους προαναφερθέντες φορείς δεν ευαισθητοποιήθηκε και δεν ενεργοποιήθηκε από την καταγγελία του Δημάρχου Ευρωπού, η οποία κοινοποιήθηκε σε όλους, ο οποίος βλέποντας την καταστροφική συμπεριφορά όσων εμπλέκονται στην εκμετάλλευση και την διαχείριση του Αξιού, απεχώρησε και αρνήθηκε το δικαίωμα εκμετάλλευσης του Δήμου του. Οι λόγοι της αποχώρησής του είναι καθαρά λόγοι προστασίας περιβάλλοντος και παραβίασης νόμων και κανονισμών διαχείρισης της κοίτης του Αξιού. Η κινητοποίηση δε των αγροτών της περιοχής συγκεντρώνοντας 500 υπογραφές είναι ενδεικτική για τις επιπτώσεις στις καλλιέργειές τους.Η Κοινωνία πολιτών ν. Κιλκίς καταγγέλλει την αδιαφορία και την αδράνεια όλων των παραπάνω φορέων και ζητάει την άμεση διακοπή όλων των παρεμβάσεων στην κοίτη του ποταμού, την αυτεπιστασία του χώρου και την σύνταξη μελέτης διαχείρισης και ελέγχου με συγκεκριμένα μέτρα και εξοπλισμό.Καλεί όλες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις της κεντρικής Μακεδονίας να κινητοποιηθούν για να σταματήσει το έγκλημα που συντελείται στην κοίτη του Αξιού. Σας κοινοποιούμε το έγγραφο του Δημάρχου Ευρωπού για του λόγου το αληθές.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Κοινωνίας Πολιτών ν. ΚιλκίςΤηλ. επικοινωνίας: 23410-24400 6974828328e-mail: info@kpk.gr
Δημοσιεύθηκε Μαΐου 20, 2009

25/9/2009 Σε διερεύνηση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης του Δέλτα του Αξιού προχωρά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Σε διερεύνηση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης του Δέλτα του Αξιού προχωρά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Η Επιτροπή θα επικοινωνήσει με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να ζητήσει πληροφορίες για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της οδηγίας περί οικοτόπων σε ό,τι αφορά μέτρα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσμενώς τον τόπο Natura 2000 «Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Ευρύτερη περιοχή - Αξιούπολη.
Αν από την απάντηση προκύψει παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, εφόσον χρειαστεί» επισημαίνει ο... Επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας απαντώντας σε ερώτηση που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης, σχετικά με την περιβαλλοντική υποβάθμιση του Δέλτα του Αξιού.Με αφορμή την απάντηση της Επιτροπής ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε ότι «Το Δέλτα του Αξιού ποταμού και η ευρύτερη υγροτοπική περιοχή χαρακτηρίζεται παγκόσμιας ορνιθολογικής αξίας και αποτελεί το μεγαλύτερο δελτιακό οικοσύστημα της Ελλάδας προστατευόμενο από την εθνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία. Παρ΄ όλα αυτά, η περιοχή έχει μετατραπεί σε χώρο ανεξέλεγκτης εναπόθεσης απορριμμάτων και μπάζων. Αντί η κυβέρνηση Καραμανλή και ο αρμόδιος υπουργός κ. Σουφλιάς να εφαρμόσουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία επέτρεψαν με την πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση που εξέδωσαν 17 παρεμβάσεις σε περιοχή απόλυτης προστασίας της φύσης δείχνoντας όχι απλώς αδράνεια αλλά αδιαφορία για το περιβάλλον.Η εξαετία Σουφλιά μας διδάσκει την άμεση αναγκαιότητα δημιουργίας Υπουργείου Περιβάλλοντος στην Ελλάδα.Όλοι οι Έλληνες και Ευρωπαίοι πολίτες έχουμε δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης στα περιβαλλοντικά αγαθά. Είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής σε κάθε γωνιά της Ελλάδας με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πράσινης ανάπτυξης, που προτείνει λύσεις με προοπτική και ένα Υπουργείο Περιβάλλοντος που να εγγυάται την περιβαλλοντική προστασία».

http://greece-salonika.blogspot.com/2009/09/blog-post_4151.html

7/11/2008 ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΣΤΟ ΘΕΡΜΑΪΚΟ ΚΟΛΠΟ

7/11/2008 - ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ κ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΤΖΙΜΑ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΑΠΘ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΡΜΑΪΚΟ ΚΟΛΠΟ

Η Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης Θερμαϊκού Κόλπου του Υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης, ανέθεσε το ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Μελέτη της ρύπανσης του Θερμαϊκού Κόλπου και προτάσεις για την άμεση αντιμετώπισή της», στο Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον κ. Κωνσταντίνο Φυτιάνο, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Χημείας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μετρήσεις οικολογικών δεικτών, δεικτών ρύπανσης και βιολοχημικών παραμέτρων σε όλο το Θερμαϊκό κόλπο, σε ποτάμια που εκβάλλουν σ’ αυτό αλλά και σε υδατορεύματα, χείμαρρους και απορροές, για την χρονική περίοδο 2007-2008, αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και υποβολή προτάσεων. Την μελέτη παρέδωσε σήμερα στον Υπουργό Μακεδονίας – Θράκης κ. Μαργαρίτη Τζίμα ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου κ. Κωνσταντίνος Φυτιάνος.
Ο κ. Υπουργός μεταξύ άλλων τόνισε:«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια τόσο λεπτομερής καταγραφή και είμαστε αποφασισμένοι τα μέτρα που προτείνονται για να εξασφαλιστεί η οικολογική ισορροπία στον Θερμαϊκό, να τα προωθήσουμε προς εφαρμογή άμεσα, είτε απ` ευθείας μέσω του ΥΜΑΘ, είτε με τη συνεργασία συναρμοδίων Υπουργείων. Ήδη κάποια από τα προτεινόμενα μέτρα υλοποιούνται, όπως το κλείσιμο των χωματερών, αφού ξεκινά η λειτουργία του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, αλλά και η εγκατάσταση συστήματος προειδοποίησης ρύπανσης στον Θερμαϊκό, μέσω προγράμματος προϋπολογισμού 1,5 εκατομμυρίων ευρώ που υλοποιεί το ΥΜΑΘ. Σε έναν μήνα από σήμερα, θα γίνει λεπτομερής παρουσίαση της μελέτης, σε ημερίδα που θα οργανωθεί με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων.»
Σκοπός του ερευνητικού αυτού προγράμματος, είναι η παρακολούθηση και εκτίμηση της ρύπανσης σε νερά, ιζήματα και ζωντανούς οργανισμούς του περιβάλλοντος του κόλπου, οι τάσεις που επικρατούν κάτω από τις υφιστάμενες πιέσεις που δέχεται το οικοσύστημα, ο εντοπισμός των σημαντικότερων εστιών ρύπανσης και η αντιμετώπισή της. Το Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ σε συνεργασία με διαπιστευμένα από το κράτος εργαστήρια στις δειγματοληψίες, τις χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις νερών, που διαθέτουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο, χρησιμοποίησαν πρωτοποριακές για τα Ελληνικά δεδομένα μεθόδους και εξοπλισμό (ωκεανογραφικά σκάφη, διάφορα πλωτά μέσα προσαρμοσμένα στις διαφορετικές συνθήκες των πεδίων έρευνας, κινητές μονάδες κλπ), και υλοποίησαν το συγκεκριμένο πρόγραμμα με απόλυτη επιτυχία και αποτελεσματικότητα. Για πρώτη φορά, πραγματοποιήθηκε ένα τέτοιο οριζόντιο ολοκληρωμένο ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο δεν περιορίζεται απλά σε μεμονωμένα στείρα αναλυτικά δεδομένα, αλλά αποτυπώνεται, με διαδικασίες που διασφαλίζουν την απαιτούμενη αναγνωρισμένη τεχνική επάρκεια και αμεροληψία, η πραγματική κατάσταση ρύπανσης του Θερμαϊκού Κόλπου , εντοπίζονται, ταυτοποιούνται και διαστασιολογούνται οι κύριες εστίες ρύπανσης του ΚόλπουΜε βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τα αναλυτικά δεδομένα που συλλέχθηκαν καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, προτείνονται εφαρμόσιμες λύσεις, με σκοπό την ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης και την σε μεγάλο βαθμό αποκατάσταση του οικοσυστήματος.Διαπιστώθηκαν σε ορισμένες περιοχές αλλοιώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπου το Υπουργείο, θα μεριμνήσει για τη λήψη μέτρων σε συνεργασία με την Κεντρική Διοίκηση, τους συναρμόδιους φορείς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την αντιμετώπιση αυτών.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζουν οι προτάσεις που διατυπώνονται, για την διαμόρφωση ενός γενικότερου σχεδίου δράσης προστασίας και αποκατάστασης των υποβαθμισμένων περιβαλλοντικά θαλάσσιων περιοχών του Κόλπου.Επίσης, κατά την υλοποίηση του προγράμματος, προσκομίστηκαν παράλληλα οφέλη, όπως είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας και η επιμόρφωση φοιτητών και μεταπτυχιακών του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ στην ωκεανογραφική έρευνα, τις μετρήσεις πεδίου και τις εξειδικευμένες εργαστηριακές δοκιμές που χρησιμοποιήθηκαν στο πρόγραμμα. Τέλος, η έρευνα αυτή, είναι βέβαιο ότι θα ωφελήσει το σύνολο του πληθυσμού του Νομού και ιδιαίτερα τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών γιατί θα συντελέσει στην διατήρηση ή και τη βελτίωση των θαλασσίων οικοσυστημάτων, της υγείας των λουομένων, της επίτευξης καλής ποιότητας αλιευμάτων και ασφαλώς στον τουρισμό. Επισυνάπτουμε τα μέτρα αντιμετώπισης που προτείνουν οι μελετητές.
Το Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης συνεχίζοντας τις στοχευμένες δράσεις του για την προστασία του Θερμαϊκού Κόλπου και στο πλαίσιο των δράσεων του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ/eegrants) εγκρίθηκε και περνά σε φάση υλοποίησης το πρόγραμμα, με επικεφαλής εταίρο το Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, «Ανάπτυξη και εφαρμογή εργαλείων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΖΠ) Θερμαϊκού Κόλπου – Πιλοτική εφαρμογή στη δυτική παράκτια ζώνη», προϋπολογισμού 1,5 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο, διάρκειας 25 μηνών έχει ως στόχο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την αειφορική χρήση του Θερμαϊκού ως θαλάσσιου πόρου, μέσα από το σχεδιασμό και την ανάπτυξη των αλληλοτροφοδοτούμενων δράσεων. Αναδεικνύει την παραγωγική συνεργασία φορέων που έχουν εμπλοκή στην παρακολούθηση και προστασία του Θερμαϊκού Κόλπου και στην υλοποίησή του συμμετέχουν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης, ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης, οι Δήμοι Εχεδώρου και Αξιού και ο Φορέας Διαχείρισης της Προστατευμένης Περιοχής.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ1. Σε συνεργασία με τη Δ/νση Περιβάλλοντος της Νομαρχίας και του ΥΠΕΧΩΔΕ να γίνει λεπτομερής καταγραφή, ταξινόμηση και αποτίμηση περιβαλλοντικού φορτίου από όλες τις βιομηχανίες, τις βιοτεχνίες κτλ. του Νομού. 2. Διαρκής και συστηματικός έλεγχος εκροών όλων των εντοπισμένων και δυνητικών σημειακών εστιών ρύπανσης – μόλυνσης του Θερμαικού. Αναθεώρηση, και δημιουργία ενδεχομένως νέου θεσμικού πλαισίου, για την άμεση επιβολή προστίμων και δυνατότητας παρέμβασης η οποί θα φτάνει μέχρι και την ανάκλιση της αδείας λειτουργίας των μονάδων, όταν διαπιστώνεται υπέρβαση των περιβαλλοντικών όρων.3. Κατάλληλη χωροθέτηση στις βιομηχανικές ζώνες, με πρόβλεψη για σύγχρονο αντιρρυπαντικό εξοπλισμό και επιβολή περιβαλλοντικών όρων σε όλες τιςβιομηχανίες – βιοτεχνίες, ανεξαρτήτου μεγέθους. Ανάκληση αδείας λειτουργίας της κάθε εγκατάστασης η οποία δεν επεξεργάζεται αποτελεσματικά τα αστικά της λύματα (τριτοβάθμιος βιολογικός ή σηπτικοί βόθροι, η εκκένωση των οποίων να αποδεικνύεται με τα παραστατικά-δελτία αποστολής των λυμάτων με τα βυτία), η δεν είναι συνδεδεμένη με το κεντρικό δίκτυο αστικών λυμάτων. 4. Παρακολούθηση της κατάστασης των υδάτων της λεκάνης απορροής του ¢νω Ρου του ποταμού Αλιάκμονα (μέχρι το φράγμα του Πολυφύτου), για την προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη, και την εναρμόνιση με τις απαιτήσεις της οδηγίας 60/2000 και το νόμο 3199/2003.5. Δημιουργία ενός αυτοματοποιημένου συστήματος ελέγχου ποιότητας νερού στον Αξιού σε σταθμό στους Ευζόνους ή την Αξιούπολη για τον 24ώρο έλεγχο της ποιότητας του ύδατος του Αξιού που εισέρχεται στην χώρα μας.6. Δημιουργία βάσης δεδομένων στην οποία θα συγκεντρώνονται και θα καταχωρούνται πληροφορίες όλων των εστιών ρύπανσης (αστικά απόβλητα, βιομηχανικά λύματα, γεωργικά-κτηνοτροφικά απόβλητα κ.λπ.) των υδάτινων αποδεκτών που καταλήγουν στο Θερμαϊκό Κόλπο και συμβάλλουν στη ρύπανσή του.7. Να σταματήσει η χρήση των χωματερών που βρίσκονται στην περιοχή του Δέλτα του Αξιού και να μεταφερθούν σε άλλες κατάλληλες περιοχές; 8. Να ολοκληρωθούν τα έργα των νέων ΧΥΤΑ9. Να γίνει αποκατάσταση και ολοκλήρωση του στραγγιστικού και αρδευτικού δικτύου της λεκάνης Αξιού. (Η έλλειψη επαρκούς στραγγιστικού δικτύου έχει ως αποτέλεσμα την στράγγιση των εδαφών στον ίδιο τον ποταμό Αξιό). 10. Επεξεργασία των νερών της Κεντρικής αποχετευτικής τάφρου της Σίνδου, ενδεχομένως και του Λουδία όπως και του υπόλοιπου στραγγιστικού δικτύου του νοτίου τμήματος της λεκάνης που σήμερα αποχύνονται απευθείας στον Θερμαϊκό Κόλπο. 11. Επεμβάσεις σε όλες τις ανοικτές αποστραγγιστικές τάφρους που είναι οι κυριότερες πηγές δυσάρεστων οσμών και μεταφοράς ρύπων γενικώς.12. Να διερευνηθεί η κατασκευή περιαιγιάλειας συλλεκτήριας τάφρου, κατά μήκος της αιγιαλίτιδας ζώνης της περιοχής Καλοχωρίου. Οι απορροές που θα συλλέγονται θα οδηγούνται σε δεξαμενή εξισορρόπισης και θα διατίθονται υπόγεια ή υποθαλάσσια μετα από επεξεργασία στο βαθμό που απαιτείται. 13. Είναι άμεσης προτεραιότητας η αποφυγή (με αυστηρή αστυνόμευση αλλά και επιβολή υψηλών προστίμων) απόθεσης στερεών αποβλήτων στις κοίτες των ποταμών και η ενημέρωση των ενδιαφερομένων, όχι μόνο για τα υψηλά πρόστιμα αλλά και για τις περιβαλλοντικά αποδεκτές εναλλακτικές θέσεις απόθεσης των διαφόρων αδρανών υλικών. 14. Η αποφυγή διάθεσης ακατέργαστων υγρών αποβλήτων στη κοίτη των ποταμών είναι επίσης άμεση ανάγκη. 15. Να εξεταστεί η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων όλων των οικισμών εκατέρωθεν της κοίτης με τη μέθοδο των τεχνητών υγροτόπων.16. Οριοθέτηση των ευαίσθητων περιοχών λεκανών απορροής των ποταμών και ανάπτυξη εναλλακτικών καλλιεργειών και άρδευσης. 17. Οριοθέτηση των χώρων εξειδικευμένων γεωργικών δραστηριοτήτων των αγροτών (γέμισμα και πλύσιμο ψεκαστικών μηχανημάτων) και εγκατάσταση βιοκλινών στους Δήμους και Κοινότητες που διαπιστώθηκε σημειακή ρύπανση υπογείων ποσίμων νερών από γεωργικά φάρμακα. 18. Ένα σημαντικό ποσοστό του προβλήματος της ρύπανσης των υπογείων νερών οφείλεται σε καθημερινές δραστηριότητες των γεωργών όπως το γέμισμα και ξέπλυμα των ψεκαστικών μηχανημάτων δίπλα στις γεωτρήσεις παροχής νερού. Εάν μερικά μόνο κυβικά εκατοστά (ml) από το σκεύασμα ενός γεωργικού φαρμάκου που περιέχει έστω 1 γραμμάριο δραστικής ουσίας πέσει στο έδαφος, θα χρειαστούν περίπου 10000 m3 νερό για να φτάσει η συγκέντρωση του φαρμάκου το όριο του 0.1 μg/l. Πολλά κυβικά εκατοστά και ακόμη και λίτρα σκευασμάτων γεωργικών φαρμάκων πέφτουν ετήσια στον περίγυρο χώρο των γεωτρήσεων και άλλων παροχών νερών (αρδευτικά και στραγγιστικά κανάλια, ποτάμια και λίμνες) με αποτέλεσμα οι γεωργικές αυτές δραστηριότητες να αποτελούν πηγή ρύπανσης επιφανειακών και υπογείων νερών. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και ήδη σε πολλές χώρες πάρθηκαν αυστηρά μέτρα για την προστασία των νερών από αυτές τις πηγές ρύπανσης. Δύο είναι τα κύρια μέτρα που λαμβάνονται διεθνώς. (α) οριοθέτηση των χώρων όπου θα επιτρέπονται αυτές οι γεωργικές δραστηριότητες (γέμισμα και πλύσιμο ψεκαστικών μηχανημάτων). Με το μέτρο αυτό λύνεται και το σοβαρό πρόβλημα της απόρριψης των συσκευασιών των σκευασμάτων γεωργικών φαρμάκων οπουδήποτε, με αποτέλεσμα οι συσκευασίες αυτές να μεταφέρονται στα επιφανειακά νερά (κανάλια και ποταμούς) και συχνά να τις βλέπουμε να επιπλέουν ακόμη και στο θαλασσινό νερό ή να εναποτίθενται στις ακτές. (β) εγκατάσταση στους ανωτέρω χώρους ειδικών θέσεων (βιοκλίνες) με κατάλληλη επιφανειακή κάλυψη για την κατακράτηση του νερού και την ταχεία αποικοδόμηση των γεωργικών φαρμάκων. 19. Δημιουργία κτηνοτροφικού πάρκου για ενοποίηση της ελεύθερης εκτροφής ζώων. Οι κτηνοτροφικές μονάδες που βρίσκονται εντός της Α’ Ζώνης να μετεγκατασταθούν στην Γ’ Ζώνη, ώστε να μην επηρεάζουν τον υδροβιότοπο του Δέλτα20. Να ολοκληρωθεί και να βελτιωθεί άμεσα η λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών και συγκεκριμένα :α) Στην περιοχή του Αγγελοχωρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί η κατασκευή του αποχετευτικού δικτύου και να ενωθεί πλήρως με το βιολογικό καθαρισμό. Επιπλέον, η εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στη Β’ φάση κατασκευής, καθώς έχει καταστεί σαφές πως η ανεξέλεγκτη απόρριψη των βοθρολυμάτων οδηγεί στη ρύπανση και μόλυνση των υδάτων του παρακείμενου θαλάσσιου περιβάλλοντος.β) Ο Σταθμός Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης στο Γαλλικό γ) Oι Κεντρικές Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) του Π.Σ. Θεσσαλονίκης , που βρίσκεται στην κοίτη του Γαλλικού ποταμού, επεξεργάζονται 160.000 κυβικά μέτρα λυμάτων την ημέρα, εδώ και περίπου έξι χρόνια, υποτίθεται με πλήρη βιολογική επεξεργασία (νιτροποίηση - απονιτροποίηση) δευτέρου σταδίου. Ωστόσο, η παρουσία φωσφορικών ιόντων στα επεξεργασμένα λύματα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων της περιοχής και το υψηλό μικροβιολογικό φορτίο των λυμάτων αποδεικνύεται ότι δημιουργούν την ΚΥΡΙΑ ΕΣΤΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ – ΜΟΛΥΝΣΗΣ της περιοχής του θαλασσίου μετώπου Καλοχωρίου και σεμεγάληέκταση ευτροφικά φαινόμενα, δεδομένου ότι ο P αποτελεί τον περιοριστικό – ρυθμιστικό παράγοντα του Θερμαικού . Πρέπει, λοιπόν, να δοθεί άμεση προτεραιότητα στην εγκατάσταση συστημάτων απομάκρυνσης του φωσφόρου από τα λύματα και την αποτελεσματική τριτοβάθμιαεπεξεργασία τους (απολύμανση).δ) Στην περιοχή του Ανθεμούντα έχει διαπιστωθεί πως βοθρολύματα από τα Βασιλικά, τη Σουρωτή, αλλά και τα μερικώς επεξεργασμένα ή ανεπεξέργαστα λύματα από το βιολογικό καθαρισμό της Θέρμης (ο οποίος υπολειτουργεί) καταλήγουν στην υδρολογική λεκάνη του Ανθεμούντα, επηρεάζοντας το θαλάσσιο περιβάλλον κοντά στην περιοχή του αεροδρομίου. ε) Η λειτουργία των κονσερβοποιείων που λειτουργούν στη δυτική πλευρά της πόλης, κοντά στην Τάφρο 66, είναι περιοδική και διαρκεί μικρό χρονικό διάστημα, στο οποίο οι υφιστάμενοι βιολογικοί καθαρισμοί των μονάδων δεν μπορούν να φτάσουν σε συνθήκες σχεδιασμένης αποτελεσματικότητας (δεν προλαβαίνουν να αναπτύξουν το κατάλληλο μικροβιακό φορτίο που θα είναι ικανό να διασπάσει την αυξημένη συγκέντρωση σε οργανικά λύματα). Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η μεταφορά ελεγμένης ενεργού ιλύος στις βιοτεχνίες αυτές από μεγάλες εγκαταστάσεις, με σκοπό την άμεση λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών στο μικρό χρονικό διάστημα που διαρκεί η παραγωγική διαδικασία.στ) Να παρακολουθούνται μόνιμα οι ΕΕΛ όλων των Δήμων με εξειδικευμένους τεχνικούς- επιστήμονες, να πραγματοποιούνται οι προβλεπόμενοι έλεγχοι σε αρμόδια εργαστήρια, να υποβάλλονται όλα τα στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων εκτός των καταστάσεων ποιοτικού ελέγχου, τα δελτία αποστολής λυματολάσπης, τα ισοζύγια πρώτων και βοηθητικών υλών κλπ) στη ΔΠΑΘΚ και να εφαρμόζεται τριτοταγής επεξεργασία των λυμάτων σε όλες τις μονάδες επεξεργασίας.
21. Η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων εκροών θα συμβάλλει θετικά στο τοπικό υδρολογικό ισοζύγιο ενώ συμβάλλει και στη μη διάθεση του εναπομείναντος οργανικού φορτίου και θρεπτικών στο θαλάσσιο περιβάλλον.
22. Να ελέγχονται συστηματικά όλα τα διερχόμενα πλοία και τα πλοία που αγκυροβολούν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, για την χρήση απαγορευμένων υφαλοχρωμάτων, την εκκένωση δεξαμενών αστικών λυμάτων και σεντίνων, εντός του εσωτερικού Θερμαικού Κόλπου.
23. Να απαγορευτούν οι εργασίες αφαίρεσης υφαλοχρωμάτων (αμμοβολές) από τα σκάφη και κυρίως εκείνων που περιέχουν τριβουτυλικό κασσίτερο, από τις ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες (καρνάγια και μαρίνες)
24. Να γίνει αποκατάσταση του χώρου στην περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων . Μέχρι να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και τα έργα αποκατάστασης, θα πρέπει άμεσα να γίνει ψεκασμός των λιμνάζοντων υδάτων με αιώρημα ειδικής καλλιέργειας βακτηρίων (μη παθογόνα - ακίνδυνα για τον άνθρωπο και το περιβάλλον) τα οποία δρούν ανταγωνιστικά με τα αναερόβια βακτήρια που προκαλούν την δυσοσμία, και μπορεί να μειώσουν τις οσμές σε ποσοστό 40 – 70 %

http://www.mathra.gr/default_2870.aspx